Dziś, w Światowy Dzień Lasu, mamy przyjemność gościć Hanię i Michała, z którymi porozmawiamy o niezwykle istotnym temacie: roli lasów w naszym ekosystemie. Lasy to nie tylko malownicze krajobrazy, ale przede wszystkim złożone i kluczowe dla życia na Ziemi ekosystemy. Pełnią szereg fundamentalnych funkcji, od regulacji klimatu i obiegu wody, przez ochronę bioróżnorodności, po wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. W dzisiejszej rozmowie przyjrzymy się bliżej tym zagadnieniom, analizując, dlaczego lasy są tak ważne i jak możemy przyczynić się do ich ochrony.
Michał Grzywa to aktywista klimatyczny i działacz środowiskowy, związany z Inicjatywą Dzikie Karpaty i Inicjatywą Wschód. Działa dla lepszej ochrony Puszczy Karpackiej, jednego z najcenniejszych polskich lasów górskich.
Hania Pater jest aktywistką Inicjatywy Dzikie Karpaty oraz Inicjatywy Wschód. Współtworzy również Queerowe Kółko Szydełkowania. Miłośniczka kotów, gór i dzikiej przyrody. Hania również jest kadrą zuchową na warszawskim żoliborzu. uwielbia las, dobrą kawę i spokój
Dlaczego lasy są tak ważną częścią ekosystemu?
Hania: W przypadku kataklizmu lasy są czynnikiem, który może nas ocalić. Lasy są nie tylko miejscem dla dzikiej przyrody, ale pełnią bardzo ważną rolę ekologiczną. Pomagają w oczyszczaniu powietrza, magazynują wodę i pełnią funkcję regulacyjną w obiegu wody. Pomagają także w zachowaniu bioróżnorodności, ponieważ są siedliskiem wielu chronionych gatunków. Przez to, że lasy w Polsce są wciąż chronione, mamy szansę, że nasze wnuki zobaczą wilki. Z kolei dla wielu ludzi lasy mają funkcję społeczną – Pójście na spacer po lesie, daje poczucie kontaktu z naturą, co w dzisiejszych czasach jest szczególnie ważne. Takie wyjście do lasu pozwala na oderwanie się od zgiełku codziennego życia, odprężenie się i naładowanie baterii. Lasy, więc, to nie tylko element naszej przyrody, ale także przestrzeń, w której odnajdujemy spokój, kontakt z naturą, a także miejsce, które wciąż jest nieocenionym źródłem dla zachowania bioróżnorodności i zdrowia ekosystemu.
Michał: Lasy pełnią wiele kluczowych funkcji ekosystemowych i społecznych, które mają ogromne znaczenie dla naszego życia. Magazynują dwutlenek węgla, co pomaga w walce z kryzysem klimatycznym, oraz wodę, regulując obieg wody i łagodząc skutki suszy. Są także domem dla wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym chronionych, co ma kluczowe znaczenie w ochronie bioróżnorodności. Lasy dostarczają drewno, które jest ekologicznym materiałem, a także pełnią funkcję rekreacyjną i duchową, oferując przestrzeń do odpoczynku i kontemplacji. Ochrona lasów jest niezbędna dla klimatu, gospodarki i naszego dobrostanu.
Jakie mity na temat lasów warto obalić?
Hania: Jednym z mitów jest to, że las nie poradzi sobie bez pomocy człowieka. Często mówi się, że lasy, które zostały silnie zmienione przez człowieka, nie będą w stanie się odbudować. To nieprawda. Lasy mogą wrócić do naturalnej równowagi, nawet jeśli człowiek przestanie w nie ingerować.
Często spotykam się ze stwierdzeniem, że aktywiści leśni nie mają na uwadze pracowników zakładów usług leśnych czy generalnie osób, które zarabiają na wycince drzew, a tak w ogóle to wszystkie lasy na świecie chcieliby ochronić. To zupełna nieprawda! Faktem jest to, że wszyscy potrzebujemy drewna i wiemy, że gospodarka leśna nie musi być czymś złym. Tylko niestety zdecydowanie zbyt mało krajów prowadzi ją w rozsądny sposób mając na uwadze zmiany klimatu czy znaczenie bioróżnorodności i ochrony przyrody. Naszym zadaniem jako osób aktywistycznych jest to, żeby znaleźć jakiś kompromis w tym wszystkim w taki sposób, żeby ani osoby, które zarabiają na wycince, ani strona społeczna ani przyroda nie była zbyt bardzo pokrzywdzona w wyniku prowadzenia gospodarki leśnej.
Michał: Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest to, że las nie poradzi sobie bez człowieka. Leśnicy często twierdzą, że las potrzebuje ingerencji, by przetrwać, ale to nieprawda. Często pada też hasło, że „las chroni się siekierą”, co słyszymy zwłaszcza podczas spotkań z przedstawicielami Lasów Państwowych. W Polsce mamy tereny objęte ochroną ścisłą, takie jak rezerwaty czy parki narodowe, gdzie lasy rosną bez żadnej pomocy człowieka. Przykład Puszczy Białowieskiej pokazuje, że lasy mogą doskonale funkcjonować samodzielnie. Jeśli celem jest zachowanie naturalnego ekosystemu, ingerencja człowieka nie jest konieczna. Lasy od tysięcy lat radziły sobie same i będą to robić dalej.
Innym mitem jest przekonanie, że wycinka starych lasów na rzecz młodszych drzew, które lepiej pochłaniają CO₂, jest sposobem na walkę ze zmianami klimatu. Młode drzewa rzeczywiście pochłaniają więcej dwutlenku węgla, ale stare lasy pełnią istotną rolę ekologiczną, są siedliskiem wielu gatunków roślin i zwierząt. Dodatkowo wycinka i transport drewna generują emisje gazów cieplarnianych, a drewno z wyciętych drzew często nie trafia do długowiecznych konstrukcji, lecz jest wykorzystywane do produkcji papieru lub spalane, co szybko uwalnia CO₂ z powrotem do atmosfery.
Jakie zagrożenia dostrzegasz dla lasów w Polsce?
Hania: Obecnie podejmowane są pewne działania zarówno na szczeblu samorządowym, jak i ministerialnym, ale niestety nie są one wystarczające. Planowana subwencja ekologiczna, choć sama w sobie może być krokiem w dobrą stronę, wymaga jeszcze bardzo wielu poprawek.
Problemem jest również brak natychmiastowych działań oraz niedostateczna świadomość na temat wartości naszych lasów – i nie chodzi tu tylko o zwykłych obywateli, ale także o organy decyzyjne, Lasy Państwowe i ministerstwo.
Decyzje podejmowane są zbyt wolno, zwłaszcza biorąc pod uwagę wagę problemu i kryzys klimatyczny. Nieodpowiedzialne zarządzanie lasami jest poważnym zagrożeniem.
W Polsce od 23 lat nie powstał żaden nowy park narodowy, a utworzenie rezerwatu to niezwykle długotrwały proces. Na Podkarpaciu, gdzie potrzeba przynajmniej dwóch nowych rezerwatów, sam ten proces zajmuje średnio od dwóch do trzech lat. Ochrona nawet niewielkiego terenu, liczącego 50-100 hektarów, wymaga ogromnego wysiłku administracyjnego i czasowego, co w wielu przypadkach wydaje się niepotrzebnie skomplikowane. Lasy Państwowe często powołują się na narrację o ochronie przyrody, twierdząc, że zależy im na zachowaniu ekosystemów. W rzeczywistości jednak ich działania wskazują na coś zupełnie innego – dążą do przekształcenia lasów w plantacje, z których można czerpać jak największe zyski. I to właśnie stanowi największe zagrożenie dla polskiej przyrody.
Michał: Rząd obiecał, że 20% lasów zostanie wyłączonych z gospodarki leśnej, jednak proces ten jest celowo opóźniany. Zamiast pełnego wyłączenia, pojawiają się propozycje zmiany sposobu zarządzania lasami, ograniczenia wycinki czy całkowitego odrzucenia pomysłu. W obliczu zmian klimatycznych i spadającej bioróżnorodności, a także rosnących oczekiwań społecznych, ochrona większej powierzchni lasów jest kluczowa.
Mimo że lasy państwowe są dobrem wspólnym, obywatele mają ograniczony wpływ na ich zarządzanie. Gospodarka leśna koncentruje się głównie na pozyskiwaniu drewna, a konsultacje społeczne przy planach urządzenia lasów są często ignorowane. Plany te nie mają mocy decyzji administracyjnych, co uniemożliwia ich zaskarżenie. Choć Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że prawo polskie w tej sprawie musi się zmienić, wciąż brak działań legislacyjnych, które umożliwiłyby obywatelom realny wpływ na zarządzanie lasami.
Pozytywnym krokiem było wprowadzenie moratorium na wycinkę w dziesięciu najcenniejszych lasach, co jest ważnym osiągnięciem ochrony lasów w Polsce. Jednak wciąż brakuje postępów w tworzeniu nowych parków narodowych czy dużych ważnych rezerwatów leśnych co pozostaje głównym wyzwaniem w tej dziedzinie. Ponadto, brak jednoznacznych decyzji sprawia, że lasy są zagrożone nadmierną wycinką.
Jakie działania są kluczowe, aby lasy mogły przetrwać w dobrej kondycji przez kolejne pokolenia?
Hania: Najważniejsze jest uświadomienie ludzi, że mają wpływ. Szczerze mówiąc, sama do niedawna nie wiedziałam, że jako zwykła obywatelka mogę zgłosić projekt utworzenia rezerwatu przyrody. A wiele osób myśli, że „ktoś wyżej” się tym zajmie. Tymczasem można pisać pisma do nadleśnictw, zgłaszać swoje uwagi – każdy ma do tego prawo. My, jako organizacja, formalnie nie mamy większej władzy niż przeciętny obywatel. Dlatego właśnie ludzie muszą wiedzieć, że mogą działać. Każdy przeciętny obywatel, ma wpływ.
Michał: Myślę, że to pytanie dotyczy tego, co rozumiemy przez „dobrą kondycję lasu”. Jeśli spojrzymy na las jako ekosystem, musimy uwzględnić, że będą zachodzić pewne zmiany, w tym czasowy brak drzew w niektórych miejscach, spowodowany naturalnymi czynnikami. Takie zmiany będą występować, zwłaszcza w kontekście kryzysu klimatycznego. Kryzys klimatyczny, związany z suszą i opadaniem wód gruntowych, może sprawić, że niektóre gatunki drzew nie będą mogły rosnąć w Polsce, ponieważ warunki klimatyczne po prostu się zmienią.
Ochrona lasów wymaga również zaangażowania społeczeństwa. Ludzie muszą wiedzieć, że mogą wpływać na decyzje dotyczące lasów, zgłaszać projekty rezerwatów czy interweniować w sprawie wycinki. Ważne jest również, by państwo wprowadziło konsekwentne i skuteczne przepisy ochrony lasów, a także realizowało obietnice dotyczące wyłączenia części lasów z gospodarki leśnej.
Kluczem, moim zdaniem, jest pozostawienie części lasów, zwłaszcza tych najcenniejszych przyrodniczo, bez jakiejkolwiek ingerencji.. Powinniśmy pozwolić, by natura zadecydowała o dalszym rozwoju tych lasów, w kontekście zmieniających się warunków.
Co każdy z nas może zrobić już dzisiaj, by realnie pomóc w ochronie lasów?
Hania: Jeśli spacerujemy po parku czy lesie, który nie jest objęty ochroną, warto zwrócić uwagę na duże drzewa. Jeśli widzimy np. duże, efektowne drzewo – zmierzmy jego obwód na wysokości 1,5 metra. To łatwe, a daje poczucie wpływu na ochronę przyrody. Z kolei jeśli widzimy, że drzewo, które ma wymiary pomnikowe (dla każdego gatunku są one inne) to warto zebrać koordynaty i zgłosić to do Nadleśnictwa.
Często wtedy sprawdzają, czy na pewno ma takie wymiary i możemy wtedy je ocalić. Możemy także pisać wnioski do nadleśnictwa, np. w sprawie utworzenia rezerwatu czy ochrony gatunków. Ważne, by monitorować sytuację. Ja zrobiłam to w kontekście mojego domu w Włocławku, obok którego znajduje się las.
Od zawsze był on w złym stanie, i został potraktowany jak plantacja, mimo że jest lasem wodochronnym. Zaczęłam sprawdzać kompetencje nadleśnictwa i napisałam pismo do Nadleśnictwa Włocławek. I co ważne – zrobiłam to jako Hania Pater, nie jako członkini żadnej organizacji, tylko jako mieszkanka Włocławka. Każdy z nas może to zrobić. Jeśli zależy nam na lasach, warto dowiadywać się, jakie kompetencje mają nadleśnictwa, jakie działania możemy podjąć. Nawet zmierzenie drzewa, które wydaje nam się grube, to już pierwszy krok. Małe rzeczy, które dla nas nie są wielkim wysiłkiem, mogą mieć ogromne znaczenie dla ochrony przyrody.
Michał: Myślę, że bardzo ważne jest zabieranie głosu w kwestii ochrony lasów. To jedna z rzeczy, które każdy z nas może zrobić. Warto także zwrócić uwagę na to, co dzieje się w naszej okolicy, w ulubionych miejscach, które często odwiedzamy. Istnieje dostępna mapa wycinek, przygotowana przez Fundację Lasy i Obywatele, zatytułowana „Zanim wytną twój las”. Na tej mapie można sprawdzić, jakie plany dotyczące wycinki drzew i innych prac leśnych są realizowane w pobliżu naszego miejsca zamieszkania. Mapa jest dość przystępna i pozwala łatwo sprawdzić, co ma się wydarzyć w lesie, do którego chodzimy na spacery, który lubimy i który jest nam bliski. Ponadto każdy z nas może aktywnie wspierać ochronę lasów, na przykład poprzez zgłaszanie drzew do ochrony, monitorowanie sytuacji w swojej okolicy czy angażowanie się w inicjatywy mające na celu ochronę lasów. Ważne jest, by nie czekać na działania innych, ale samodzielnie podejmować kroki na rzecz ochrony przyrody.
Fundacja Kaczuchy Dziennikarskie funkcjonuje wyłącznie dzięki Waszym darowiznom. Nie otrzymujemy pieniędzy od państwa, a nasza strona jest wolna od reklam. To właśnie zapewnia nam pełną niezależność.
Wasza pomoc jest dla nas nieoceniona. Każda wpłata, nawet najmniejsza, pozwala nam dalej realizować nasze cele.
Hej! To też może Cię zainteresować!
Emilia Skibińska, inżynier gospodarki przestrzennej, uczestniczka projektu „Dziewczyny do polityki”, sekretarzyni zarządu krajowego stowarzyszenia Młoda Lewica oraz doradczyni ministry, udzieliła wywiadu, w którym przedstawiła stanowisko partii Lewica na szereg kluczowych kwestii politycznych i społecznych.
O drastycznych zmianach klimatu wiemy nie od dziś. To już nie tylko suche komunikaty z konferencji ONZ czy szkolne prezentacje o topniejących lodowcach. Zmiany widzimy na własne oczy – gwałtowne burze, anomalie pogodowe, upały w kwietniu, a śnieg w maju.
W niniejszej analizie podjęto się zbadania wypowiedzi Wiktora Kąkolewskiego, członka Pokolenia 2050, w celu zrozumienia jego poglądów politycznych oraz ich umiejscowienia w szerszym kontekście ideologii i programu partii. Analiza opiera się na fragmentach jego wypowiedzi oraz dostępnych materiałach źródłowych dotyczących Polski 2050, opinii ekspertów i danych z badań opinii publicznej.
Niniejszy artykuł przedstawia szczegółową analizę wypowiedzi Damiana Witka w kontekście jego rozmowy dotyczącej Koalicji Obywatelskiej. Celem tego artykułu jest weryfikacja faktów przedstawionych przez Witka, zidentyfikowanie ewentualnych nieścisłości lub manipulacji, oraz dostarczenie obiektywnej oceny jego twierdzeń w oparciu o dostępne materiały badawcze i inne wiarygodne źródła.
Fast fashion to model produkcji oraz sprzedaży, który skupia się na błyskawicznym i tanim wprowadzeniu najnowszych trendów. Firmy działające w tym trybie produkują w krótkim czasie duże ilości ubrań. Bardzo często kosztem jakości, etyki pracy i środowiska.
Barbara Skrzypek przez lata pozostawała postacią niemal widmową. Nazywana „strażniczką tajemnic” Kaczyńskiego, unikała rozgłosu i mediów. Aż do dnia, w którym nie miała wyboru i musiała stanąć przed prokuraturą w sprawie tzw. dwóch wież – nieudanej inwestycji wartej 1,3 miliarda złotych, która miała powstać na działce Srebrnej w Warszawie. Dziś jej śmierć staje się kolejnym narzędziem politycznej walki.
Każdego roku, w trzecią niedzielę marca, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Inwalidów. Dzień, który skłania do refleksji nad wyzwaniami, z jakimi mierzą się osoby z niepełnosprawnościami.
Chrapanie to nocny koszmar, którego nieprzyjemny efekt w postaci głośnych odgłosów, dręczy prawie każdego, kto ma w swoim najbliższym otoczeniu osobę dotkniętą tą przypadłością.
Światowy Dzień Snu, obchodzony 14 marca, to międzynarodowe wydarzenie mające na celu zwiększenie świadomości na temat znaczenia snu dla zdrowia i dobrego samopoczucia.
Ścieżka, którą obrał Elon Musk, aby przechadzać się po Białym Domu, zaczęła się już kilka miesięcy temu. Jednakże miliarder z każdym dniem pokazuje, że praca u boku akurat Donalda Trumpa to odpowiednie miejsce dla jego osoby. Kariera Muska niewątpliwie ma wiele burzliwych wątków, które – patrząc z innej perspektywy – kreuje sam właściciel X.