Depresja sezonowa a TikTok
Na TikToku depresja sezonowa (SAD – Seasonal Affective Disorder) stała się popularnym tematem, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Niestety platforma ta często promuje dezinformację i trywializuje to poważne zaburzenie. Krótkie, zabawne filmy mogą nieświadomie promować bagatelizację objawów, sprowadzając depresję sezonową do żartu o „jesiennej chandrze” czy „zimowym lenistwie”.
Czym nie jest depresja sezonowa?
Depresja sezonowa nie jest zwykłym obniżeniem nastroju czy chwilowym spadkiem energii w czasie jesieni i zimy. To nie to samo co “jesienna chandra” ani typowe zmęczenie związane z brakiem słońca. SAD to poważne zaburzenie depresyjne, które wymaga leczenia, ponieważ znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie.
Jakie są jej objawy?
Objawy SAD mogą przypominać klasyczne objawy depresji, ale mają charakter sezonowy. Najczęstsze symptomy to:
Przygnębienie i uczucie smutku, które pojawia się cyklicznie, zazwyczaj jesienią i zimą
Depresja sezonowa charakteryzuje się cyklicznym występowaniem przygnębienia i smutku, które są silniejsze w zależności od pory roku. W przeciwieństwie do zwykłych obniżeń nastroju, które mogą być krótkotrwałe, te epizody przygnębienia trwają dłużej, nawet do kilku tygodni czy miesięcy. Zmiana pór roku, zwłaszcza krótsze dni i zmniejszona ekspozycja na naturalne światło słoneczne, wpływają na biologię organizmu. Może to prowadzić do pogłębiania się uczucia smutku, które staje się częścią codziennego życia. Osoby cierpiące na depresję sezonową mogą odczuwać brak nadziei na poprawę, co tylko pogłębia ich cierpienie.- Utrata zainteresowania codziennymi czynnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność
Osoby z depresją sezonową często doświadczają anhedonii, czyli utraty zainteresowania czynnościami, które kiedyś sprawiały im radość. Może to obejmować hobby, spotkania z przyjaciółmi, czy nawet wykonywanie obowiązków zawodowych lub codziennych. Zmniejszona motywacja i radość z życia mogą prowadzić do izolacji społecznej i poczucia oddzielenia od świata. Warto zaznaczyć, że w przeciwieństwie do zwykłej chwilowej apatii, która może minąć po odpoczynku, w przypadku depresji sezonowej jest to głęboki problem, który wpływa na jakość życia. - Wpływ położenia geograficznego Polski
Poprosiliśmy specjalistkę z Uniwersytetu SWPS o komentarz w tym temacie
„Im dalej od równika, tym większe są różnice w długości dnia i nocy w ciągu roku. Polska, leżąc w strefie umiarkowanej, doświadcza znacznych zmian w oświetleniu dziennym, co zaburza poziom serotoniny i melatoniny w mózgu. Zmniejszenie poziomu tych neuroprzekaźników wpływa na zaburzenie rytmu dobowego, problemy ze snem i z regulacją nastroju. To z kolei, w połączeniu ze spadkiem temperatury i pogorszeniem warunków atmosferycznych (deszcz, śnieg, ale i upał) sprawia, że ograniczamy ilość zachowań, które te neuroprzekaźniki mogą podnosić. Oznacza to że mniej się ruszamy, mniej spotykamy ze znajomymi, dokonujemy innych wyborów żywieniowych (wybierając jedzenie tłuste, słodkie i wysokoprzetworzone zamiast zdrowych dań), a to tworzy błędne koło dalej obniżające poziom serotoniny i melatoniny. Zmiana pory roku oznacza także dla nas konieczność adaptowania się do nowych warunków atmosferycznych, a to zużywa nasze zasoby i podwyższa poziom stresu. Nasze domy i szafy muszą być przygotowane zarówno na sytuację dużego zimna, jak i coraz częstszy u nas upał. To co obciąża naszą psychikę to ilość zadań, które musimy wykonać (zmienić opony, zakupić kurtki, odpowietrzyć kaloryfery, dokonywać konserwacji piecyków gazowych, konserwować coraz częstsze w polskich domach klimatyzacje) jak i rachunki, jakie przychodzi nam za to płacić. Dodatkowo źle znosimy nagłe zmiany rytmu dobowego, obecne przy zmianie czasu. Nagle robi się ciemno o wiele szybciej niż jeszcze dzień temu. To wszystko jest obciążeniem, które wywołuje u znacznej części pacjentów objawy depresji sezonowej i wymaga zaopiekowania.”
Natalia Harasimowicz certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna z Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS dla redakcji portalu kaczuchy.com
- Zmęczenie i brak energii, nawet po dłuższym śnie
W depresji sezonowej zmęczenie jest często jednym z najbardziej wyczerpujących objawów. Nawet po długim śnie, osoby z SAD czują się wyczerpane. To zmęczenie jest wynikiem zaburzeń w regulacji rytmu dobowego organizmu (np. zmiany w produkcji melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za sen) i zmniejszonego poziomu serotoniny, który wpływa na nastrój i energię. Osoby cierpiące na depresję sezonową mogą spędzać cały dzień w łóżku, mimo wystarczającej ilości snu. Trudności z koncentracją oraz spadek motywacji
Jednym z trudniejszych objawów depresji sezonowej jest trudność z koncentracją i obniżenie zdolności do skupiania się na zadaniach. Nawet proste obowiązki mogą wydawać się przytłaczające, a próby skupienia uwagi na pracy, nauce czy innych aktywnościach stają się wyjątkowo trudne. Prowadzi to do spadku motywacji, co pogłębia poczucie bezradności i frustracji. Osoby z depresją sezonową często czują się przytłoczone codziennymi obowiązkami. Prowadzi to do prokrastynacji i straceniem kontroli nad własnym życiem.
Zwiększona potrzeba snu (hipersomnia)
Hipersomnia, czyli nadmierna potrzeba snu, jest częstym objawem depresji sezonowej, szczególnie w jej zimowej odmianie. Osoby cierpiące na SAD mogą odczuwać, że ciągle są zmęczone i mają trudności z obudzeniem się rano, mimo że spędzają w łóżku więcej godzin niż zazwyczaj. Ten nadmiar snu jest również jakościowo gorszy – osoby z depresją sezonową mogą doświadczać przerywanego snu, co nie pozwala im na regenerację.
Wzmożony apetyt na węglowodany i przybieranie na wadze
W depresji sezonowej często występuje zwiększony apetyt, zwłaszcza na produkty bogate w węglowodany, takie jak czekolada, pieczywo czy fast food. Może to wynikać z prób poprawienia nastroju poprzez spożywanie pokarmów, które dostarczają chwilowej przyjemności (np. dzięki wzrostowi poziomu serotoniny po spożyciu cukrów). Zwiększona konsumpcja takich produktów może prowadzić do przyrostu masy ciała, co dodatkowo pogłębia poczucie frustracji i negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne.Poczucie beznadziei i drażliwość
Jest ono jednym z bardziej niepokojących objawów depresji sezonowej. Osoby z SAD mogą czuć, że ich sytuacja nigdy się nie poprawi, co prowadzi do poczucia bezsilności i odrętwienia emocjonalnego. W połączeniu z tym uczuciem pojawia się drażliwość – osoby z depresją sezonową mogą reagować nadmiernie emocjonalnie na drobne sytuacje, co pogłębia ich izolację i trudności w relacjach z innymi. Zmniejszenie odporności na stres i niskie poczucie własnej wartości są również częstymi konsekwencjami tych objawów, co może prowadzić do chronicznego poczucia nieszczęścia.
W skrajnych przypadkach mogą wystąpić nawet myśli samobójcze i próby odebrania sobie życia
Co mówią nam liczby?
Aż cztery na pięć osób cierpiących na depresję sezonową to kobiety. Główny wiek występowania depresji sezonowej to 20–30 lat, jednak objawy mogą pojawić się wcześniej.
Częstość występowania depresji sezonowej waha się od 0 do 10 procent populacji, w zależności od regionu geograficznego. Zwykle im dalej od równika, tym większe ryzyko wystąpienia depresji sezonowej.
Główne problemy:
- Normalizacja i lekceważenie: Na TikToku często pojawiają się filmiki, które przedstawiają SAD jako coś, co można pokonać np. poprzez wypicie gorącej czekolady, obejrzenie serialu czy spacer. To może sprawić, że osoby cierpiące na prawdziwe objawy będą czuły się niezrozumiane lub zawstydzone.
- Samodiagnoza: TikTok promuje samodiagnozowanie się na podstawie powierzchownych opisów objawów. Młode osoby mogą mylnie uznać, że mają SAD, podczas gdy ich złe samopoczucie wynika z innych przyczyn, np. stresu, braku snu czy problemów emocjonalnych.
- Porady bez naukowych podstaw: Influencerzy często proponują niesprawdzone „domowe sposoby” na depresję sezonową, takie jak przypadkowe suplementy bez żadnych dowodów naukowych. Takie porady mogą zaszkodzić, jeśli osoby zmagające się z poważnymi objawami nie skorzystają z profesjonalnej pomocy.
Co warto zrobić?
- Zachować ostrożność przy korzystaniu z TikToka jako źródła informacji o zdrowiu psychicznym.
- W przypadku podejrzenia depresji sezonowej, skonsultować się ze specjalistą, zamiast polegać na poradach z mediów społecznościowych.
- Pamiętać, że depresja sezonowa to realne zaburzenie, które często wymaga profesjonalnego leczenia, a nie tylko prostych trików z Internetu.
- Ograniczyć korzystanie z aplikacji.
Szukanie pomocy
W felietonie o kryzysie zdrowia psychicznego zebraliśmy możliwości uzyskania pomocy, znajdują się one pod tekstem.
Fundacja Kaczuchy Dziennikarskie funkcjonuje wyłącznie dzięki Waszym darowiznom. Nie otrzymujemy pieniędzy od państwa, a nasza strona jest wolna od reklam. To właśnie zapewnia nam pełną niezależność.
Wasza pomoc jest dla nas nieoceniona. Każda wpłata, nawet najmniejsza, pozwala nam dalej realizować nasze cele.
Hej! To też może Cię zainteresować!
Meta zakończyła współpracę z niezależnymi weryfikatorami faktów, co zdaniem ekspertów może zwiększyć zagrożenie dezinformacją i podważyć zaufanie do mediów.
Nie tylko w okresie świątecznym mamy do czynienia z dużą ilością zmarnowanego jedzenia. Jest to globalny problem społeczny, ekologiczny i ekonomiczny. Jednakże w tym okresie problem się natęża.
Boże Narodzenie, obchodzone 25 grudnia, to jedno z najważniejszych świąt w roku, głęboko zakorzenione w tradycji i kulturze. W Polsce jego obchody rozpoczynają się już 24 grudnia podczas Wigilii, czyli wspólnej wieczerzy, na której dzielimy się opłatkiem i pielęgnujemy zwyczaje przekazywane z pokolenia na pokolenie.
W okresie świąt Bożego Narodzenia często obserwuje się wzrost zapotrzebowania na różne formy pomocy. Hojność pojawiająca się w tym okresie to jedna z najpiękniejszych tradycji związanych ze świętami. Cecha ta jest uniwersalna i przekracza granice kultur, religii i systemów społecznych.
Pojęcie „bezdomności” nie jest nowe. Zaczęło pojawiać się już na przełomie XVIII i XIX wieku, początkowo kojarzone z ofiarami wojen, powstań i innych zrywów niepodległościowych. Obecnie bezdomność można rozpatrywać w różnych ujęciach, m.in. socjologicznym i psychologicznym.
Fundacja Kaczuchy Dziennikarskie pragnie odnieść się do niedawnych wydarzeń, które zostały nagłośnione w mediach. Dotyczą one incydentu, który miał miejsce w siedzibie Centrum Aktywizmu Klimatycznego (CAK) 12 grudnia. W trakcie tego zdarzenia, według dostępnych nagrań, pani Marianna Schreiber miała zaatakować osoby znajdujące się w CAK, spryskując ich substancją z gaśnicy proszkowej. W reakcji na to zdarzenie złożyliśmy zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście.
Wraz z początkiem grudnia rozgorzała dyskusja na temat galopującej inflacji. Pomijając fakt, że grudzień sam w sobie jest trudnym miesiącem dla osób zatrudnionych i prowadzących różne branże, to już od dłuższego czasu musimy mierzyć się ze wzrostem cen. Porównując cenę kostki masła z zeszłego roku do bieżącego, widzimy wzrost tego produktu aż o 30,4 procent.
W ostatnich dniach media społecznościowe obiegła informacja o obniżeniu cen papierosów jednorazowych w sieci sklepów Żabka. W obliczu nadchodzących zmian w wysokości akcyzy na wyroby tytoniowe, nasuwa się pytanie, skąd takie obniżki?
W ostatnich dniach na platformie TikTok pojawił się film wygenerowany przy użyciu sztucznej inteligencji, który przedstawia nowy budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MSN) w Warszawie, obmalowany graffiti.
🇵🇱 W poniedziałek 11 listopada świętowaliśmy niepodległość razem z mieszkańcami Szczecinka na wydarzeniu „Wspólne Sprawy”! Projekt miał na celu świętowanie Niepodległości …